矣
矣 - Translingual
Han character
矣 (Kangxi radical 111, 矢+2, 7 strokes, cangjie input 戈人大 (IOK), four-corner 23430, composition ⿱厶矢)
Derived characters
矣 - Chinese
Glyph origin
Phono-semantic compound (形聲, OC *ɢlɯʔ) : phonetic 㠯 (OC *lɯʔ) + semantic 矢 (“arrow”). 矢 (OC *hliʔ) may also act as a phonetic component.
Pronunciation
- Mandarin
- Cantonese
- (Guangzhou–Hong Kong, Jyutping): ji5
- (Taishan, Wiktionary): yi4
- Hakka
- (Sixian, PFS): í
- (Meixian, Guangdong): yi1
- Min Bei (KCR): ì
- Min Dong (BUC): é
- Min Nan
- Wu (Wiktionary): 3hhi
- Xiang (Wiktionary): i3
- Mandarin
- (Standard Chinese)+
- Hanyu Pinyin: yǐ
- Zhuyin: ㄧˇ
- Tongyong Pinyin: yǐ
- Wade–Giles: i3
- Yale: yǐ
- Gwoyeu Romatzyh: yii
- Palladius: и (i)
- Sinological IPA : /i²¹⁴/
- (Standard Chinese)+
- Cantonese
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)+
- Jyutping: ji5
- Yale: yíh
- Cantonese Pinyin: ji5
- Guangdong Romanization: yi5
- Sinological IPA : /jiː¹³/
- (Taishanese, Taicheng)
- Wiktionary: yi4
- Sinological IPA : /ji²¹/
- (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)+
- Hakka
- (Sixian, incl. Miaoli and Meinong)
- Pha̍k-fa-sṳ: í
- Hakka Romanization System: i`
- Hagfa Pinyim: i3
- Sinological IPA: /i³¹/
- (Meixian)
- Guangdong: yi1
- Sinological IPA: /i⁴⁴/
- (Sixian, incl. Miaoli and Meinong)
- Min Bei
- (Jian'ou)
- Kienning Colloquial Romanized: ì
- Sinological IPA : /i⁴²/
- (Jian'ou)
- Min Dong
- (Fuzhou)
- Bàng-uâ-cê: é
- Sinological IPA : /ɛi²¹³/
- (Fuzhou)
- Min Nan
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, General Taiwanese)
- Pe̍h-ōe-jī: í
- Tâi-lô: í
- Phofsit Daibuun: ie
- IPA (Quanzhou): /i⁵⁵⁴/
- IPA (Kaohsiung): /i⁴¹/
- IPA (Xiamen, Zhangzhou, Taipei): /i⁵³/
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou)
- Pe̍h-ōe-jī: --i
- Tâi-lô: --i
- (Hokkien: General Taiwanese)
- Pe̍h-ōe-jī: ì
- Tâi-lô: ì
- Phofsit Daibuun: ix
- IPA (Kaohsiung): /i²¹/
- IPA (Taipei): /i¹¹/
- (Teochew)
- Peng'im: in7 / i7
- Pe̍h-ōe-jī-like: īⁿ / ī
- Sinological IPA : /ĩ¹¹/, /i¹¹/
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, General Taiwanese)
- Wu
- (Shanghainese)
- Wiktionary: 3hhi
- Sinological IPA : /ɦi²³/
- (Shanghainese)
- Xiang
- (Changsha)
- Wiktionary: i3
- Sinological IPA : /i⁴¹/
- (Changsha)
- Middle Chinese: /ɦɨX/
Rime | |
---|---|
Character | 矣 |
Reading # | 1/1 |
Initial (聲) | 云 (35) |
Final (韻) | 之 (19) |
Tone (調) | Rising (X) |
Openness (開合) | Open |
Division (等) | III |
Fanqie | 于紀切 |
Reconstructions | |
ZhengzhangShangfang | /ɦɨX/ |
PanWuyun | /ɦɨX/ |
ShaoRongfen | /ɣieX/ |
EdwinPulleyblank | /ɦɨX/ |
LiRong | /ɣiəX/ |
WangLi | /ɣĭəX/ |
BernardKarlgren | /iX/ |
Expected Mandarin Reflex | yǐ |
Expected Cantonese Reflex | ji5 |
- Old Chinese
- (Baxter–Sagart): /*qəʔ/
- (Zhengzhang): /*ɢlɯʔ/
Baxter–Sagart system 1.1 (2014) | |
---|---|
Character | 矣 |
Reading # | 1/1 |
Modern Beijing (Pinyin) | yǐ |
Middle Chinese | ‹ hiX › |
Old Chinese | /*qəʔ/ (atonic) |
English | (final particle) |
Notes for Old Chinese notations in the Baxter–Sagart system: * Parentheses "()" indicate uncertain presence; * Square brackets "[]" indicate uncertain identity, e.g. *[t] as coda may in fact be *-t or *-p; * Angle brackets "<>" indicate infix; * Hyphen "-" indicates morpheme boundary; * Period "." indicates syllable boundary. |
Zhengzhang system (2003) | |
---|---|
Character | 矣 |
Reading # | 1/1 |
No. | 14950 |
Phonetic component | 矣 |
Rime group | 之 |
Rime subdivision | 0 |
Corresponding MC rime | 矣 |
Old Chinese | /*ɢlɯʔ/ |
Notes | 說文以聲,金文從丩矢或爲矢聲 |
Definitions
矣
- (literary) Particle expressing completion, similar to 了 (le) in Standard Mandarin.
- (literary) Particle expressing exclamation, similar to 啦 (la) in Standard Mandarin.
Synonyms
Variety | Location | Words edit |
---|---|---|
Classical Chinese | 矣1 | |
Formal (Written Standard Chinese) | 了 | |
Mandarin | Beijing | 了 |
Taiwan | 了 | |
Harbin | 了 | |
Yantai (Muping) | 了 | |
Jinan | 了 | |
Luoyang | 了 | |
Wanrong | 嘮 | |
Xi'an | 咧 | |
Yinchuan | 了 | |
Ürümqi | 咧 | |
Wuhan | 了 | |
Chengdu | 了 | |
Guiyang | 了 | |
Guilin | 了 | |
Liuzhou | 了 | |
Xuzhou | 了 | |
Yangzhou | 了 | |
Nanjing | 了 | |
Malaysia | 了 | |
Singapore | 了 | |
Cantonese | Guangzhou | 咗, 嘵 obsolete |
Hong Kong | 咗 | |
Hong Kong (San Tin Weitou) | 咗 | |
Hong Kong (Kam Tin Weitou) | 咗 | |
Hong Kong (Ting Kok) | 耗 | |
Hong Kong (Tung Ping Chau) | 好 | |
Macau | 咗, 敲 | |
Guangzhou (Panyu) | 咗 | |
Guangzhou (Huashan, Huadu) | 咗 | |
Guangzhou (Conghua) | 咗 | |
Foshan | 咗 | |
Foshan (Sanshui) | 咗 | |
Foshan (Mingcheng, Gaoming) | 咗 | |
Zhongshan (Shiqi) | 哺 | |
Zhuhai (Qianshan) | 咗 | |
Jiangmen (Xinhui) | 誒, 咗 | |
Taishan | 誒 | |
Kaiping (Chikan) | 誒 | |
Enping (Niujiang) | 誒 | |
Dongguan | 敲 | |
Shenzhen (Shajing, Bao'an) | 好 | |
Shenzhen (Dapeng) | 後, 咗 | |
Qingyuan | 咗 | |
Fogang | 咗 | |
Yingde (Hanguang) | 咗 | |
Shaoguan | 咗 | |
Shaoguan (Qujiang) | 咗 | |
Renhua | 咗 | |
Lechang | 咗 | |
Zhaoqing (Gaoyao) | 咗 | |
Xinxing | 標 | |
Luoding | 咗 | |
Yangjiang | 都 | |
Nanning | 嗮 | |
Nanning (Tanka) | 嗮 | |
Wuzhou | 啊 | |
Hepu (Lianzhou) | 了 | |
Guiping | 畢 | |
Guiping (Mule) | 開, 了 | |
Pingnan | 開 | |
Guigang (Gangcheng) | 開 | |
Guigang (Pingdong) | 開, 了 | |
Beihai | 了 | |
Beihai (Nankang) | 了 | |
Beihai (Yingpan) | 了 | |
Beihai (Qiaogang - Cô Tô) | 了, 咗 | |
Beihai (Qiaogang - Cát Bà) | 咗 | |
Fangchenggang (Fangcheng) | 了, 咗 | |
Kuala Lumpur (Guangfu) | 咗 | |
Singapore (Guangfu) | 咗 | |
Ho Chi Minh City (Guangfu) | 咗 | |
Móng Cái | 了, 咗 | |
Gan | Nanchang | 了 |
Lichuan | 了 | |
Hakka | Meixian | 了 |
Huizhou (Huicheng Bendihua) | 拋, 阿 | |
Dongguan (Qingxi) | 開 | |
Shenzhen (Shatoujiao) | 開 | |
Zhongshan (Nanlang Heshui) | 開 | |
Wuhua (Shuizhai) | 哩 | |
Wuhua (Huacheng) | 哩 | |
Wuhua (Changbu) | 哩 | |
Wuhua (Mianyang) | 哩 | |
Yudu | 了 | |
Hong Kong | 開 | |
Senai (Huiyang) | 開 | |
Kuching (Hepo) | 了 | |
Huizhou | Jixi | 了 |
Jin | Taiyuan | 咾 |
Xinzhou | 咾 | |
Jiuxing Yumin | Lanxi | 了 |
Min Bei | Jian'ou | 了 |
Min Dong | Fuzhou | 了, 𡅏 |
Min Nan | Penang (Hokkien) | 了 |
Singapore (Hokkien) | 了 | |
Manila (Hokkien) | 了, 咯 | |
Chaozhou | 了 | |
Shantou | 了 | |
Johor Bahru (Teochew) | 了 | |
Southern Pinghua | Nanning (Tingzi) | 了 |
Wu | Shanghai | 仔, 了 |
Shanghai (Chongming) | 仔 | |
Suzhou | 仔 | |
Hangzhou | 得, 了 | |
Ningbo | 仔 | |
Wenzhou | 爻 | |
Jinhua | 了 |
Compounds
Pronunciation
- Hakka (Meixian, Guangdong): ê3
- Min Nan (POJ): --a / --ah
- Hakka
- (Meixian)
- Guangdong: ê3
- Sinological IPA: /e³¹/
- (Meixian)
- Min Nan
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, Philippines)
- Pe̍h-ōe-jī: --a
- Tâi-lô: --a
- (Hokkien: General Taiwanese)
- Pe̍h-ōe-jī: --ah
- Tâi-lô: --ah
- (Hokkien: Xiamen, Quanzhou, Zhangzhou, Philippines)
Definitions
矣
- (Hokkien, dialectal Hakka) Sentence-final particle expressing completion, similar to 了 (le) in Standard Mandarin.
- (Philippine Hokkien) Sentence-final particle expressing affirmation or exclamation, similar to 啊 (ā) in Standard Mandarin.
Synonyms
Variety | Location | Words edit |
---|---|---|
Classical Chinese | 矣1 | |
Formal (Written Standard Chinese) | 了 | |
Mandarin | Beijing | 了 |
Taiwan | 了 | |
Harbin | 了 | |
Yantai (Muping) | 了 | |
Jinan | 了 | |
Luoyang | 了 | |
Wanrong | 嘮 | |
Xi'an | 咧 | |
Yinchuan | 了 | |
Ürümqi | 咧 | |
Wuhan | 了 | |
Chengdu | 了 | |
Guiyang | 了 | |
Guilin | 了 | |
Liuzhou | 了 | |
Xuzhou | 了 | |
Yangzhou | 了 | |
Nanjing | 了 | |
Malaysia | 了 | |
Singapore | 了 | |
Cantonese | Guangzhou | 咗, 嘵 obsolete |
Hong Kong | 咗 | |
Hong Kong (San Tin Weitou) | 咗 | |
Hong Kong (Kam Tin Weitou) | 咗 | |
Hong Kong (Ting Kok) | 耗 | |
Hong Kong (Tung Ping Chau) | 好 | |
Macau | 咗, 敲 | |
Guangzhou (Panyu) | 咗 | |
Guangzhou (Huashan, Huadu) | 咗 | |
Guangzhou (Conghua) | 咗 | |
Foshan | 咗 | |
Foshan (Sanshui) | 咗 | |
Foshan (Mingcheng, Gaoming) | 咗 | |
Zhongshan (Shiqi) | 哺 | |
Zhuhai (Qianshan) | 咗 | |
Jiangmen (Xinhui) | 誒, 咗 | |
Taishan | 誒 | |
Kaiping (Chikan) | 誒 | |
Enping (Niujiang) | 誒 | |
Dongguan | 敲 | |
Shenzhen (Shajing, Bao'an) | 好 | |
Shenzhen (Dapeng) | 後, 咗 | |
Qingyuan | 咗 | |
Fogang | 咗 | |
Yingde (Hanguang) | 咗 | |
Shaoguan | 咗 | |
Shaoguan (Qujiang) | 咗 | |
Renhua | 咗 | |
Lechang | 咗 | |
Zhaoqing (Gaoyao) | 咗 | |
Xinxing | 標 | |
Luoding | 咗 | |
Yangjiang | 都 | |
Nanning | 嗮 | |
Nanning (Tanka) | 嗮 | |
Wuzhou | 啊 | |
Hepu (Lianzhou) | 了 | |
Guiping | 畢 | |
Guiping (Mule) | 開, 了 | |
Pingnan | 開 | |
Guigang (Gangcheng) | 開 | |
Guigang (Pingdong) | 開, 了 | |
Beihai | 了 | |
Beihai (Nankang) | 了 | |
Beihai (Yingpan) | 了 | |
Beihai (Qiaogang - Cô Tô) | 了, 咗 | |
Beihai (Qiaogang - Cát Bà) | 咗 | |
Fangchenggang (Fangcheng) | 了, 咗 | |
Kuala Lumpur (Guangfu) | 咗 | |
Singapore (Guangfu) | 咗 | |
Ho Chi Minh City (Guangfu) | 咗 | |
Móng Cái | 了, 咗 | |
Gan | Nanchang | 了 |
Lichuan | 了 | |
Hakka | Meixian | 了 |
Huizhou (Huicheng Bendihua) | 拋, 阿 | |
Dongguan (Qingxi) | 開 | |
Shenzhen (Shatoujiao) | 開 | |
Zhongshan (Nanlang Heshui) | 開 | |
Wuhua (Shuizhai) | 哩 | |
Wuhua (Huacheng) | 哩 | |
Wuhua (Changbu) | 哩 | |
Wuhua (Mianyang) | 哩 | |
Yudu | 了 | |
Hong Kong | 開 | |
Senai (Huiyang) | 開 | |
Kuching (Hepo) | 了 | |
Huizhou | Jixi | 了 |
Jin | Taiyuan | 咾 |
Xinzhou | 咾 | |
Jiuxing Yumin | Lanxi | 了 |
Min Bei | Jian'ou | 了 |
Min Dong | Fuzhou | 了, 𡅏 |
Min Nan | Penang (Hokkien) | 了 |
Singapore (Hokkien) | 了 | |
Manila (Hokkien) | 了, 咯 | |
Chaozhou | 了 | |
Shantou | 了 | |
Johor Bahru (Teochew) | 了 | |
Southern Pinghua | Nanning (Tingzi) | 了 |
Wu | Shanghai | 仔, 了 |
Shanghai (Chongming) | 仔 | |
Suzhou | 仔 | |
Hangzhou | 得, 了 | |
Ningbo | 仔 | |
Wenzhou | 爻 | |
Jinhua | 了 |
Pronunciation
Definitions
矣
- † Transcription of the word for rhinoceros in a language used in ancient Yunnan.
矣 - Japanese
Kanji
矣
(uncommon “Hyōgai” kanji)
- kanbun (Literary Chinese) sentence particle